ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ
«Όταν ο Τόμας Μαν, το 1931, έθεσε στο Βερολίνο το ζήτημα της ανόδου του ναζισμού, υπήρξαν πολλοί που στράφηκαν εναντίον του. Κι όταν ο Ηλίας Ηλιού, το 1967, πριν την άνοιξη, πριν τον Απρίλιο, κατονόμασε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, λίγοι δώσανε σημασία. Λοιπόν, σήμερα, Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου, εμείς λέμε ότι κανείς στην Ελλάδα δεν μπορεί να αγνοήσει το φαινόμενο αυτό και κανένα μέσο ενημέρωσης δεν μπορεί να παίξει αυτό το παιχνίδι ελαφρά τη καρδία, με εξυπναδικισμούς (sic) και επιπολαιότητες!»
Τελεία και παύλα! Αυτά, με τον αρμόζοντα στόμφο και τη δραματικότητα «που επιβάλλουν οι περιστάσεις», εδήλωσε ορθά-κοφτά ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ στη συνέντευξη Τύπου, στην οποία ανήγγειλε την πρότασή του για την αντιμετώπιση του φιδιού του νεοναζισμού που σέρνεται μέσα στα σπίτια μας. Πολλά μπορεί να συγκρατήσει κανείς από τον φιλιππικό του αρχηγού, αλλά αυτό το «Λοιπόν, σήμερα εμείς λέμε ότι…» δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. Εκείνος ο καημένος και χιλιοταλαιπωρημένος «ιστορικός του μέλλοντος», αν θελήσει να πάρει στα σοβαρά αυτή την αποστροφή, θα μπλέξει. «Δεν μπορεί, σου λέει, υπεύθυνος πολιτικός αρχηγός είναι αυτός, ολόκληρη συνέντευξη έδωσε, δεν μπορεί, κάτι θα θέλει να πει. Εκείνη η μέρα θα πρέπει να υπήρξε (ή θα έπρεπε να γίνει) ορόσημο στις σκολιές διαδρομές των συνειδητοποιήσεων της ελληνικής κοινωνίας». Έτσι θα σκεφτεί ο δυστυχής και δεν μπορούμε να τον κατηγορήσουμε.
Για να βοηθήσουμε, λοιπόν, εκείνον τον έρημο ιστορικό, ας σημειώσουμε για άλλη μία φορά ότι ο εν λόγω αρχηγός δεν είναι από τους συνηθισμένους. Συνομιλεί απευθείας με την Ιστορία, κοιτάζει τον εαυτό του στον καθρέφτη και λέει: «Η Ιστορία είμαι εγώ!», «Η Ιστορία είναι ο καθρέφτης μου», «Ο Λόγος μου εστίν η Αλήθεια», «Η πραγματικότητα είναι μονάχα ο λόγος μου μετουσιωμένος» - σχεδόν το χέρι μου πάει να γράψει: «και ουκ έσονταί σοι θεοί έτεροι πλην εμού».
«Λοιπόν, σήμερα εμείς λέμε ότι…». Ο κύριος αρχηγός δεν είναι κουτός˙ το ακριβώς αντίθετο. Γνωρίζει πολύ καλά ότι ο απόλυτα εκφερόμενος λόγος, μέσα από την εσωτερική βία της δομής του, παράγει βεβαιότητες, περιχαρακώνει τον χρόνο και προσδιορίζει τα όρια του νοητού. Τα γνωρίζει αυτά ο κύριος αρχηγός γιατί έχει θητεύσει στη ρητορική. Δεν αφήνει κενά μέσα από τα οποία θα μπορούσαν να εμφιλοχωρήσουν ερωτήματα του τύπου: «ποιες είναι εκείνες οι διαδρομές μέσα από τις οποίες, χρόνια τώρα, οι ακροδεξιοί και οι νεοναζιστές διείσδυσαν σε κομμάτια του κράτους;», «ποιανών οι πολιτικές το επέτρεψαν;», «ποιοι είναι οι μηχανισμοί της πολιτικής και των μέσων ενημέρωσης που επέτρεψαν τη σταδιακή αποενοχοποίηση και τη δυνάμει κοινωνική αποδοχή της εθνικιστικής Ακροδεξιάς, κατασταίνοντάς την μέχρι και προνομιακό συνομιλητή;», «πώς αφέθηκαν να ανοίξουν οι δρόμοι του νεοναζισμού;», «ποιανών είναι οι τρομοκρατικές πολιτικές που κατακρεούργησαν την ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια, σπρώχνοντας τμήματά της…;». Όχι, αυτά δεν τα ρωτάει ο κύριος αρχηγός, γιατί κοιτάζοντας τον καθρέφτη της Ιστορίας, τέτοια ζητήματα δεν βλέπει.
Ο λόγος γίνεται ένα φουσκωμένο αυτονοηματοδοτούμενο ποτάμι που αγκαλιάζει τον χρόνο και αφαιμάσσοντάς τον παράγει απεικάσματα του εαυτού του: στον απόλυτο βαθμό. Ο λόγος γίνεται η μόνη πηγή δικαιολόγησης του εαυτού του, η λυδία λίθος της πραγματικότητας, το μόνο μέτρο «αληθείας». Κι έτσι ο ρήτορας δεν βλέπει ούτε καν τι σημαίνει εκείνη η τραγικά εγκληματική εξίσωση, που εμπορεύεται εσχάτως με επιμονή το κόμμα του, μαζί με τους πολιτικοδημοσιογραφικούς συνδαιτυμόνες του, η περίφημη δηλαδή θεωρία των δύο άκρων που «εξίσου βλάπτουν τη δημοκρατία» - τη δημοκρατία «μου», θα μπορούσε να υποτονθορύσει ο κύριος αρχηγός.
Παρεμπιπτόντως, εντάσσει, άραγε, στα «κόμματα του συνταγματικού τόξου», τα οποία κάλεσε σε συστράτευση ενάντια στους νεοναζιστές, και τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ; Αυτό δεν το κατάλαβα. Ίσως και δικαιολογημένα να μην τα εντάσσει, μετά από όσα τόσους καιρούς μάς έχει πει. Δεν θα μας φανεί παράξενο. Εκείνο, πάντως, που άκουσα ήταν να προσκαλεί επί τέσσερα ολόκληρα λεπτά (μετρημένα), σε ένα είδος φαντεζί προσκλητηρίου, την ΟΛΜΕ, τη ΔΟΕ, την Εκκλησία της Ελλάδας (δεν παρέλειψε βεβαίως να ονομάσει χωριστά και την Εκκλησία της Κρήτης και της Δωδεκανήσου), τα άλλα δόγματα, τον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή, τον Σύμβουλο της Ευρώπης, την ΠΟΣΔΕΠ, την Ένωση Δήμων, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον ΟΗΕ, τις ΜΚΥΟ (μαζί και τις διεθνείς), διάφορους άλλους ακατανόητους αλλά βεβαίως σοβαρούς θεσμούς…, όλους μας κάλεσε, όλους μα όλους, σχεδόν με το ονοματεπώνυμό μας: επί τέσσερα λεπτά ονομάτιζε τους πάντες (τις κοινότητες των μεταναστών, όχι δεν τις άκουσα, αν και κρατούσα σημειώσεις, μήπως μου ξέφυγαν;). Γιατί, κατά τον κύριο αρχηγό, τίποτα, μα τίποτα δεν έχει γίνει. Όλα θα γίνουν τώρα, τώρα που ο λόγος του ονομάζει το πρόβλημα, τώρα που ο λόγος του χαράσσει τα όρια: όλα αρχίζουν από «σήμερα, Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου», από σήμερα που κάνουμε το προσκλητήριο όλων, από σήμερα που «εμείς λέμε ότι…».
Κάποιος που χρόνια τώρα επαγγέλλεται τον φιλοσοφοδοκιμιογραφολογοτεχνούντα συγγραφέα έλεγε, όλο σοβαρότητα: «Τι τα θέλετε; Ας πούμε την αλήθεια. Στη νεοελληνική σκέψη δύο συγγραφείς είχαν πραγματικό χιούμορ: Εγώ και ο Ροΐδης». Εκεί μπορούσες και να γελάσεις, σηκώνοντας τους ώμους. Αλλά εδώ; Τώρα πια; Σήμερα; Σήμερα που οι άνθρωποι τρώνε σκουπίδια και οι ψυχές του κόσμου γίνονται θρύψαλα, τι ώμους να σηκώσεις και πώς να γελάσεις; Ο Τόμας Μαν, ο Ηλίας Ηλιού και εγώ! Όπερ μεθερμηνευόμενον: Σηκώνω τον σταυρό μου, κρούω τον κώδωνα, υψώνω τη φωνή μου, φωνή βοώντος εν τη ερήμω, κηρύσσω την ανάγκη Σταυροφορίας, και ας μη με πιστέψετε κι εμένα, όπως κι εκείνους: «τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα, λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος». Αυτή είναι η μοίρα των πρωτοπόρων, σου λέει. Θα τον πιστέψουμε;
_______________________
www.avgi.gr
«Όταν ο Τόμας Μαν, το 1931, έθεσε στο Βερολίνο το ζήτημα της ανόδου του ναζισμού, υπήρξαν πολλοί που στράφηκαν εναντίον του. Κι όταν ο Ηλίας Ηλιού, το 1967, πριν την άνοιξη, πριν τον Απρίλιο, κατονόμασε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, λίγοι δώσανε σημασία. Λοιπόν, σήμερα, Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου, εμείς λέμε ότι κανείς στην Ελλάδα δεν μπορεί να αγνοήσει το φαινόμενο αυτό και κανένα μέσο ενημέρωσης δεν μπορεί να παίξει αυτό το παιχνίδι ελαφρά τη καρδία, με εξυπναδικισμούς (sic) και επιπολαιότητες!»
Τελεία και παύλα! Αυτά, με τον αρμόζοντα στόμφο και τη δραματικότητα «που επιβάλλουν οι περιστάσεις», εδήλωσε ορθά-κοφτά ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ στη συνέντευξη Τύπου, στην οποία ανήγγειλε την πρότασή του για την αντιμετώπιση του φιδιού του νεοναζισμού που σέρνεται μέσα στα σπίτια μας. Πολλά μπορεί να συγκρατήσει κανείς από τον φιλιππικό του αρχηγού, αλλά αυτό το «Λοιπόν, σήμερα εμείς λέμε ότι…» δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. Εκείνος ο καημένος και χιλιοταλαιπωρημένος «ιστορικός του μέλλοντος», αν θελήσει να πάρει στα σοβαρά αυτή την αποστροφή, θα μπλέξει. «Δεν μπορεί, σου λέει, υπεύθυνος πολιτικός αρχηγός είναι αυτός, ολόκληρη συνέντευξη έδωσε, δεν μπορεί, κάτι θα θέλει να πει. Εκείνη η μέρα θα πρέπει να υπήρξε (ή θα έπρεπε να γίνει) ορόσημο στις σκολιές διαδρομές των συνειδητοποιήσεων της ελληνικής κοινωνίας». Έτσι θα σκεφτεί ο δυστυχής και δεν μπορούμε να τον κατηγορήσουμε.
Για να βοηθήσουμε, λοιπόν, εκείνον τον έρημο ιστορικό, ας σημειώσουμε για άλλη μία φορά ότι ο εν λόγω αρχηγός δεν είναι από τους συνηθισμένους. Συνομιλεί απευθείας με την Ιστορία, κοιτάζει τον εαυτό του στον καθρέφτη και λέει: «Η Ιστορία είμαι εγώ!», «Η Ιστορία είναι ο καθρέφτης μου», «Ο Λόγος μου εστίν η Αλήθεια», «Η πραγματικότητα είναι μονάχα ο λόγος μου μετουσιωμένος» - σχεδόν το χέρι μου πάει να γράψει: «και ουκ έσονταί σοι θεοί έτεροι πλην εμού».
«Λοιπόν, σήμερα εμείς λέμε ότι…». Ο κύριος αρχηγός δεν είναι κουτός˙ το ακριβώς αντίθετο. Γνωρίζει πολύ καλά ότι ο απόλυτα εκφερόμενος λόγος, μέσα από την εσωτερική βία της δομής του, παράγει βεβαιότητες, περιχαρακώνει τον χρόνο και προσδιορίζει τα όρια του νοητού. Τα γνωρίζει αυτά ο κύριος αρχηγός γιατί έχει θητεύσει στη ρητορική. Δεν αφήνει κενά μέσα από τα οποία θα μπορούσαν να εμφιλοχωρήσουν ερωτήματα του τύπου: «ποιες είναι εκείνες οι διαδρομές μέσα από τις οποίες, χρόνια τώρα, οι ακροδεξιοί και οι νεοναζιστές διείσδυσαν σε κομμάτια του κράτους;», «ποιανών οι πολιτικές το επέτρεψαν;», «ποιοι είναι οι μηχανισμοί της πολιτικής και των μέσων ενημέρωσης που επέτρεψαν τη σταδιακή αποενοχοποίηση και τη δυνάμει κοινωνική αποδοχή της εθνικιστικής Ακροδεξιάς, κατασταίνοντάς την μέχρι και προνομιακό συνομιλητή;», «πώς αφέθηκαν να ανοίξουν οι δρόμοι του νεοναζισμού;», «ποιανών είναι οι τρομοκρατικές πολιτικές που κατακρεούργησαν την ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια, σπρώχνοντας τμήματά της…;». Όχι, αυτά δεν τα ρωτάει ο κύριος αρχηγός, γιατί κοιτάζοντας τον καθρέφτη της Ιστορίας, τέτοια ζητήματα δεν βλέπει.
Ο λόγος γίνεται ένα φουσκωμένο αυτονοηματοδοτούμενο ποτάμι που αγκαλιάζει τον χρόνο και αφαιμάσσοντάς τον παράγει απεικάσματα του εαυτού του: στον απόλυτο βαθμό. Ο λόγος γίνεται η μόνη πηγή δικαιολόγησης του εαυτού του, η λυδία λίθος της πραγματικότητας, το μόνο μέτρο «αληθείας». Κι έτσι ο ρήτορας δεν βλέπει ούτε καν τι σημαίνει εκείνη η τραγικά εγκληματική εξίσωση, που εμπορεύεται εσχάτως με επιμονή το κόμμα του, μαζί με τους πολιτικοδημοσιογραφικούς συνδαιτυμόνες του, η περίφημη δηλαδή θεωρία των δύο άκρων που «εξίσου βλάπτουν τη δημοκρατία» - τη δημοκρατία «μου», θα μπορούσε να υποτονθορύσει ο κύριος αρχηγός.
Παρεμπιπτόντως, εντάσσει, άραγε, στα «κόμματα του συνταγματικού τόξου», τα οποία κάλεσε σε συστράτευση ενάντια στους νεοναζιστές, και τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ; Αυτό δεν το κατάλαβα. Ίσως και δικαιολογημένα να μην τα εντάσσει, μετά από όσα τόσους καιρούς μάς έχει πει. Δεν θα μας φανεί παράξενο. Εκείνο, πάντως, που άκουσα ήταν να προσκαλεί επί τέσσερα ολόκληρα λεπτά (μετρημένα), σε ένα είδος φαντεζί προσκλητηρίου, την ΟΛΜΕ, τη ΔΟΕ, την Εκκλησία της Ελλάδας (δεν παρέλειψε βεβαίως να ονομάσει χωριστά και την Εκκλησία της Κρήτης και της Δωδεκανήσου), τα άλλα δόγματα, τον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή, τον Σύμβουλο της Ευρώπης, την ΠΟΣΔΕΠ, την Ένωση Δήμων, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον ΟΗΕ, τις ΜΚΥΟ (μαζί και τις διεθνείς), διάφορους άλλους ακατανόητους αλλά βεβαίως σοβαρούς θεσμούς…, όλους μας κάλεσε, όλους μα όλους, σχεδόν με το ονοματεπώνυμό μας: επί τέσσερα λεπτά ονομάτιζε τους πάντες (τις κοινότητες των μεταναστών, όχι δεν τις άκουσα, αν και κρατούσα σημειώσεις, μήπως μου ξέφυγαν;). Γιατί, κατά τον κύριο αρχηγό, τίποτα, μα τίποτα δεν έχει γίνει. Όλα θα γίνουν τώρα, τώρα που ο λόγος του ονομάζει το πρόβλημα, τώρα που ο λόγος του χαράσσει τα όρια: όλα αρχίζουν από «σήμερα, Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου», από σήμερα που κάνουμε το προσκλητήριο όλων, από σήμερα που «εμείς λέμε ότι…».
Κάποιος που χρόνια τώρα επαγγέλλεται τον φιλοσοφοδοκιμιογραφολογοτεχνούντα συγγραφέα έλεγε, όλο σοβαρότητα: «Τι τα θέλετε; Ας πούμε την αλήθεια. Στη νεοελληνική σκέψη δύο συγγραφείς είχαν πραγματικό χιούμορ: Εγώ και ο Ροΐδης». Εκεί μπορούσες και να γελάσεις, σηκώνοντας τους ώμους. Αλλά εδώ; Τώρα πια; Σήμερα; Σήμερα που οι άνθρωποι τρώνε σκουπίδια και οι ψυχές του κόσμου γίνονται θρύψαλα, τι ώμους να σηκώσεις και πώς να γελάσεις; Ο Τόμας Μαν, ο Ηλίας Ηλιού και εγώ! Όπερ μεθερμηνευόμενον: Σηκώνω τον σταυρό μου, κρούω τον κώδωνα, υψώνω τη φωνή μου, φωνή βοώντος εν τη ερήμω, κηρύσσω την ανάγκη Σταυροφορίας, και ας μη με πιστέψετε κι εμένα, όπως κι εκείνους: «τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα, λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος». Αυτή είναι η μοίρα των πρωτοπόρων, σου λέει. Θα τον πιστέψουμε;
_______________________
www.avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου