Η κυπριακή εμπειρία του Σεφέρη
* Ο κόσμος της Κύπρου είναι για τον Σεφέρη το Κομπραί
της παιδικής του ηλικίας
Το βιβλίο του Σάββα Παύλου Σεφέρης και Κύπρος (Λευκωσία 2000), που είναι το πληρέστερο αναφερόμενο στις σχέσεις του ποιητή με την Κύπρο. Επειδή το σημαντικό αυτό βιβλίο δεν έτυχε στον ελλαδικό χώρο της κριτικής προσοχής που του άξιζε, κρίνω σκόπιμο να το σχολιάσω δι' ολίγων εδώ.
Η πληρότητα του βιβλίου του Παύλου οφείλεται στο γεγονός ότι πραγματεύεται τη σχέση Σεφέρη - Κύπρου αμφίδρομα: εξετάζει, από τη μια, την πρόσληψη της εικόνας της Κύπρου από τον Σεφέρη και την ποιητική αξιοποίηση αυτής της εικόνας στο Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ´, και, από την άλλη, την τύχη του έργου του Σεφέρη στην Κύπρο. Ολα αυτά μέσα στο πλαίσιο όχι μόνο των λογοτεχνικών σχέσεων της Κύπρου με την Ελλάδα, αλλά και των ευρύτερων - των ιστορικών - συμφραζομένων αυτών των σχέσεων. Βασισμένο στην ενδελεχή μελέτη των πηγών και της σχετικής βιβλιογραφίας το Σεφέρης και Κύπρος αποτελεί συμβολή και στη μελέτη του κυπριακού προβλήματος.
Αλλά το βιβλίο του Παύλου μας βοηθάει να εμβαθύνουμε και στη φύση της κυπριακής εμπειρίας του Σεφέρη· να καταλάβουμε καλύτερα τα ποιήματα της «κυπριακής» συλλογής και τη σχέση της εμπειρίας αυτών των ποιημάτων με τη συνολική ποιητική εμπειρία του Σεφέρη. Θέτω το επίθετο «κυπριακής» εντός εισαγωγικών, γιατί τα ποιήματα του Ημερολογίου Καταστρώματος, Γ´, που από ορισμένους «κοσμοπολίτες» διαβάζονται με ένα αίσθημα συγκαταβατικότητας, εκφράζουν κάτι πολύ περισσότερο από το ηθογραφικό ή πατριωτικό βίωμα που υποτίθεται ότι αναπαράγουν. Το οποίο, άλλωστε, δεν είναι αρκετό για να δικαιολογήσει το αίσθημα του Σεφέρη - που εικονογραφείται με αρκετά από τα ποιήματα της συλλογής - ότι «η Κύπρος είναι ένας τόπος όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη».
*δημοσιεύθηκε στην εφημ. "ΤΟ ΒΗΜΑ" 20/04/2003,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου