ΠΟΙΗΣΗ
Αντισταθείτε
σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες
ατελείωτες τις παρελάσεις
σ’ αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει
έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.
Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους αυτούς που λέγονται μεγάλοι
στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε
στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες
σ’ όλα τ’ ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε
πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι
σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή
δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα
στις κολακείες τις ευχές στις τόσες υποκλίσεις
από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό αρχηγό τους.
Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών
και διαβατηρίων
στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη διπλωματία
στα εργοστάσια πολεμικών υλών
σ’ αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια
στα θούρια
στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους
στους θεατές
στον άνεμο
σ’ όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς
στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας
ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ
αντισταθείτε.
Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την
Ελευθερία.
Ασυμβίβαστος, αντικομφορμιστής, ανυπότακτος. Οργανώνεται σε νεαρή ηλικία στην ΕΠΟΝ και παίρνει μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Συλλαμβάνεται, βασανίζεται, περιορίζεται. Αντιστέκεται στο βόλεμα όλα τα χρόνια της ζωής του και το πολεμάει με τη ποίησή του.
Όταν εκδίδει το «Κατά Σαδδουκαίων» καταγγέλοντας και τον Σταλινισμό, το κομματικό ιερατείο της εποχής τον απομονώνει. Συνεχίζει για πολλά χρόνια τη μοναχική πορεία του μέχρι να «ξανανακαλυφθεί» μετά τη δικτατορία από τα νέα παιδιά που αναγνωρίζουν στον Μιχάλη Κατσαρό το μεγάλο ασυμβίβαστο, αδόλευτο επαναστάτη και μεγαλώνουν με τα έργα του και το όραμα μιας άλλης κοινωνίας δίκαιης και ελεύθερης.
ἡ θέλησή μου διακλαδίζεται μέσα στὸ πλῆθος
μαζεύω τοὺς σκόρπιους σπόρους μου
γιὰ τὴν καινούρια μακρινή μου ἀνάσταση
μαζεύω.» («Κατά Σαδδουκαίων»)
Αμετανόητα ανατρεπτικός και αμετανόητος για τον τρόπο ζωής και τις επιλογές του, σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του ο Μιχάλης Κατσαρός απαντάει στην ερώτηση: Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον εαυτό σας, τι θα ήταν αυτό; Τις κάλτσες μου…
Απόλυτα και βαθιά συνειδητοποιημένος. Ικανοποιημένος από όσα πρόκανε να κάνει, προφητικός για τα μελλούμενα.
Θὰ σᾶς περιμένω μέχρι τὰ φοβερὰ μεσάνυχτα ἀδιάφορος-
Δὲν ἔχω πιὰ τί ἄλλο νὰ πιστοποιήσω.
Οἱ φύλακες κακεντρεχεῖς παραμονεύουν τὸ τέλος μου
ἀνάμεσα σὲ θρυμματισμένα πουκάμισα καὶ λεγεῶνες.
Θὰ περιμένω τὴ νύχτα σας ἀδιάφορος
χαμογελώντας μὲ ψυχρότητα γιὰ τὶς ἔνδοξες μέρες.
Πίσω ἀπὸ τὸ χάρτινο κῆπο σας
πίσω ἀπὸ τὸ χάρτινο πρόσωπό σας
ἐγὼ θὰ ξαφνιάζω τὰ πλήθη
ὁ ἄνεμος δικός μου
μάταιοι θόρυβοι καὶ τυμπανοκρουσίες ἐπίσημες
μάταιοι λόγοι.
Μὴν ἀμελήσετε.
Πάρτε μαζί σας νερό.
Τὸ μέλλον μας θὰ ἔχει πολὺ ξηρασία.
Γεννήθηκε το 1919 στην Κυπαρισσία. Έφυγε τον Νοέμβριο του 1998 στην Αθήνα όπου έζησε από το 1945. Πρωτοεμφανίστηκε το 1953 με τη συλλογή του «Κατά Σαδδουκαίων». Αρνείται μέσα από τα έργα του την «ήττα» και αντιστέκεται στην ιδεαλιστική μοιρολατρία του συντρόφου του στην αριστερά Τ. Λειβαδίτη. Γράφει χαρακτηριστικά:
Πάψε τους ύμνους σου αστέ ποιητή έλληνα /Λειβαδίτη / για έρωτες σπίτια και ηρεμία, όσο ανθρώπινα κι αν είναι. Έλα μαζί μου. / Μίλα για μια τεράστια σύγκρουση της εργατιάς / μ’ αρχόντους / ατσάλωσε την τόση θέληση της / πάψε τους θρήνους σου. (Μέρες 1953).
Βαθιά αυτοκριτικός πάντοτε γράφει «Παραμένω εν πλήρει συγχύσει αθώος…» Ο Μιχάλης Κατσαρός ξεχώρισε από τη γενιά του, κι αντίθετα από τη γραφικότητα που επεδίωξε να του φορτώσει το σύστημα αυτός παρέμεινε πάντοτε μαχητής και ασυμβίβαστος μέχρι το τέλος της ζωής του. Εσαεί αισιόδοξος για τις ανατροπές και ουδέποτε μοιρολάτρης και ηττοπαθής.
Ο Δούλος που δραπέτευσε
έλεγε προσευχές στους φιλήσυχους πολίτες
γονατίζοντας σε λιγδωμένα προσκέφαλα.
Εγώ δεν ήλπιζα πως μπορεί να σωθεί.
Οι χωροφύλακες έχουν γερή όραση –
δεν διαλύονται με αυταπάτες και ψυχοσάββατα.
Τώρα αυτός επέμενε να ρωτάει
φαίνεται θάταν αποφασισμένος για θάνατο
ή θάταν κρυφός κατάσκοπος που δεν φοβάται.
Εγώ πάντως
εξακολουθούσα να βλέπω τον επερχόμενο
μεσαίωνα
με φάλαγγες πιστών
με αργυρά δισκοπότηρα αφρίζοντα αίμα
με σημαιοστολισμούς και παρελάσεις
με ραβδούχους καλοθρεμμένους καλόγερους
εικόνες από παλιές εκστρατείες,
και τυφεκισμούς
ήρωες με αυστηρά βλέμματα
Άμες δε γ’ εσόμεθα
πληρωμένη εκπαίδευση
θεός αγέρας τα στοιχεία της φύσεως
κλειδωμένα στην εποχή σε χάλκινα
θησαυροφυλάκια.
Αν άξαφνα σας γεννηθεί το ερώτημα
πως τα κατάφερε αυτός ο θνητός
μέσα σ’ αυτό το βαρύγδουπο διαπασών των ύμνων
να δραπετεύσει με αληθινό λαμπερόν ήλιο
με αληθινές εξαρτήσεις του βίου –
αν δεν μπορείτε να καταλάβετε
τι τον οδήγησε σ’ αυτό το τελευταίο διάβημα
που βρήκε την έξοδο αφού γύρω ήταν μπετόν
αφού γύρω τραγούδαγε η φοιτήτρια
ένα τραγούδι ιστορικό παλιών ηρώων
τότε
δε θάχετε δει κάτι κρυφές μικρές πόρτες
όμως ολοφάνερες στα μάτια των ειδικών
δε θάχετε δει το ραγισμένο τοίχο
όπου βλασταίνουν κάτι φυτά
πάνω σ’ ασβέστη κίτρινο απ’ την πολυκαιρία.
το ζήτημα πια έχει τεθεί:
Ή θα εξακολουθούμε να γονατίζουμε
όπως αυτός ο δραπέτης
ή θα σηκώσουμε άλλον πύργο ατίθασο
απέναντι τους.
_________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου