Μανδραγόρας: Mε αφορμή τα 30 χρόνια από το θάνατο του ΤΑΚΗ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

                   Ο Καιόμενος
Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Μεταίχμιο Β (1957)
Κοιτάχτε μπήκε στη φωτιά! είπε ένας από το πλήθος.
Γυρίσαμε τα μάτια γρήγορα. Ήταν
στ’ αλήθεια αυτός που απόστρεψε το πρόσωπο, όταν του
μιλήσαμε. Και τώρα καίγεται. Μα δε φωνάζει βοήθεια.
Διστάζω. Λέω να πάω εκεί. Να τον αγγίξω με το χέρι μου.
Είμαι από τη φύση μου φτιαγμένος να παραξενεύομαι.
Ποιος είναι τούτος που αναλίσκεται περήφανος;
Το σώμα του το ανθρώπινο δεν τον πονά;
Η χώρα εδώ είναι σκοτεινή. Και δύσκολη. Φοβάμαι.
Ξένη φωτιά μην την ανακατεύεις, μου είπαν.
Όμως εκείνος καίγονταν μονάχος. Καταμόναχος.
Κι όσο αφανίζονταν τόσο άστραφτε το πρόσωπο.
Γινόταν ήλιος.
Στην εποχή μας όπως και σε περασμένες εποχές
άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι χειροκροτούνε.
Ο ποιητής μοιράζεται στα δυο.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Τριάντα  χρόνια από το θάνατο του ΤΑΚΗ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

Δημοσιεύονται σχολιασμένες 42 ανέκδοτες επιστολές του Τάκη Σινόπουλου προς τον ζωγράφο Δανιήλ (Παναγόπουλο), ο οποίος ζούσε στο Παρίσι, από το αρχείο του τελευταίου. Οι επιστολές, που χρονολογούνται από το 1961 μέχρι το 1980 παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς σ’ αυτές ο Σινόπουλος διατυπώνει προς τον Δανιήλ απόψεις που αφορούν τα λογοτεχνικά θέματα της εποχής με αναφορές στους Σεφέρη, Ελύτη, Παυλόπουλο, Αργυρίου κλπ., αλλά και στις πολιτικές συγκυρίες.

Eπίσης δημοσιεύονται 3 επιστολές του Τάκη Σινόπουλου προς την ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ.

O Γιώργος Aράγης αναφέρεται σε δυο βιβλιοκρισίες του Tάκη Σινόπουλου που αφορούσαν πεζογραφήματα.

Aναδημοσιεύεται κείμενο του Tάκη Σινόπουλου με τίτλο Σκέψεις και μερικά Λοξοδρομήματα.

ο Μάνος Στεφανίδης και ο Παντελής Αραπίνης αναφέρονται στο έργο και την προσωπικότητα του ζωγράφου ΔΑΝΙΗΛ του οποίου εικαστικά κοσμούν το τεύχος

Από το αρχείο του Δανιήλ δημοσιεύονται και 3 επιστολές του Νίκου Καχτίτση προς τον ζωγράφο

Προτάσεις ποιητικών αναγνώσεων: Κώστας Κοβάνης (1930-)

Παρουσίαση-Aνθολόγηση: Κώστας Κρεμμύδας.

ΔΥΟ ΞΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΟΛΗ

Με βάση το αρχείο του Ανεστη Ευαγγέλου ο Θανάσης Μαρκόπουλος παρουσιάζει τη σχέση Ντίνου Χριστιανόπουλου-Ανέστη Ευαγγέλου

ΟΔOIΠOPIKO ΣTH BOYΛΓAPIA, POYMANIA, MOΛΔABIA & YΠEPΔNEIΣTEPIA της Τζέλας Ασπρογέρακα-Γρίβα

JEAN-LÉON GERôME, ζωγράφος ιστοριών

Η βία ως μέσο μεταβολής συνείδησης στη Σάρα Κέην.

Ο Βίκτωρ Ιβάνοβιτς μεταφράζει Ulises Estrella και Fabian Guerrero Οbando

Η Τούλα Καρώνη μεταφράζει τα «Ποιήματα στη Λου» του Guillaume Apollinaire

Ο Γιάννης Παλαβός μεταφράζει Katherine Mansfield

Ο ζωγράφος Απόστολος Γιαγιάννος παρουσιάζει το έργο του Europe 2011 panic time

Ο Ηλίας Μπουργιώτης παρουσιάζει φωτογραφίες του

KAI AKOMA: Ποίηση, πεζογραφία, σχόλια και παρουσιάσεις βιβλίων και περιοδικών.

___________________________________

http://www.bookpress.gr/nees-kiklofories/periodika/mandragoras-2012

Eκδήλωση για το Ρήγα Βελεστινλή

Aπό την Εταιρεία Αρκαδικών Γραμμάτων και Τεχνών 

 

Η Εταιρεία Αρκαδικών Γραμμάτων και Τεχνών  πραγματοποίησε την Πέμπτη το βράδυ 15 Μαρτίου 2012 στην Αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, πολιτιστική εκδήλωση για να αναδείξει τη ζωή και το έργο του Ρήγα Βελεστινλή. Το  πρόγραμμα ξεκίνησε με χαιρετισμό του Προέδρου της Ε.Α.Γ & Τ   Ηλία Στασινού ,,ακολούθησε.απαγγελία του Θούριου από τον εκπαιδευτικό Γιώργο Παναγόπουλο  και ομιλία –διάλεξη του  Δρ.Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέα, Διευθυντή των εκδόσεων "Στοχαστής" Λουκά Αξελά. Η εκδήλωση  έκλεισε με αποφώνηση  του Γενικού Γραμματέα  της  Ε.Α.Γ&Τ  Ιωάννη Κατσούλο και με με παρουσίαση μουσικού προγράμματος. με επικεφαλής τον μαέστρο  και Μπάσο  Χρήστο Κουτσονίκα  ...ΔΕΙΤΕ 2 ΒΙΝΤΕΟ

απαγγελία του Θούριου από τον εκπαιδευτικό Γιώργο Παναγόπουλο και ομιλία – διάλεξη του  Δρ.Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέα, Διευθυντή των εκδόσεων "Στοχαστής"  Λουκά Αξελά. 

Η εκδήλωση  έκλεισε με αποφώνηση  του Γενικού Γραμματέα  της  Ε.Α.Γ & Τ  Ιωάννη Κατσούλο και με με παρουσίαση μουσικού προγράμματος. με επικεφαλής τον μαέστρο  και Μπάσο  Χρήστο Κουτσονίκα .

ARKADIA PRESS

________________________

http://arkadiapress.blogspot.com/2012/03/15.html 

Κωνσταντίνα Ρίτσου - Ζαβόλια: Κυκλοφόρησε το ιστορικό μυθιστόρημα ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΚΑΙ Τ...

http://on-gr.blogspot.com/

Κωνσταντίνα Ρίτσου - Ζαβόλια: Κυκλοφόρησε το ιστορικό μυθιστόρημα ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΚΑΙ Τ...

«2012, Έτος Νικηφόρου Βρεττάκου» - Επέτειος για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του

Δελτίο Τύπου EKEBI: 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «2012, Έτος Νικηφόρου Βρεττάκου» Επέτειος για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του Το πρόγραμμα των επετειακών εκδηλώσεων για το Έτος Νικηφόρου Βρεττάκου παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου, τη Δευτέρα 20/2/2012, ώρα 12:00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΕΚΕΒΙ. Μίλησαν οι: Ζωή Καζαζάκη, προϊσταμένη Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού (ΥΠΠΟΤ), Κατρίν Βελισσάρη, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, Αλέξης Ζήρας, πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, Ελένη Τζανετάκου-Τζινιέρη, διευθύντρια της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Σπάρτης (Αρχείο Ν. Βρεττάκου), Αναστασία Λαμπρία, εκδόσεις Ποταμός (επετειακές εκδόσεις του Έτους) , Δημήτρης Αρβανιτάκης, υπεύθυνος εκδόσεων Μουσείου Μπενάκη. Χαιρετισμό υπεύθυνε ο γιος του Ν. Βρεττάκου, σκηνοθέτης Κώστας Βρεττάκος. Έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους της νεοελληνικής λογοτεχνίας, τον Νικηφόρο Βρεττάκο τιμά φέτος το Υπουργείο Πολιτισμού ανακηρύσσοντας το 2012 ως «Έτος Νικηφόρου Βρεττάκου» με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή. Τον επίσημο επετειακό εορτασμό έχει αναθέσει το ΥΠΠΟΤ στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ). Ο Νικηφόρος Βρεττάκος αποτελεί έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ο οποίος συνέδεσε τη ζωή και το έργο του με τις πνευματικές, πολιτικές και κοινωνικές αναζητήσεις του ελληνισμού κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Η διαχρονικότητα του έργου του (ποίηση και πεζογραφία, δοκίμιο) είναι δεδομένη καθώς εξακολουθεί να διαβάζεται και να συγκινεί τους αναγνώστες του. Επικεντρώνεται στην ανθρώπινη ύπαρξη γράφοντας για τη συγκίνηση και τα αισθητήρια, την έννοια της ομορφιάς μέσα στη Φύση, τη δύναμη της μνήμης, την ελληνικότητα μέσα από τη γλώσσα, την ουσία του πολιτισμού. Βιογραφικό σημείωμα Ο Νικηφόρος Βρεττάκος γεννήθηκε στο χωριό Κροκεές της Λακωνίας. Τα μαθητικά του χρόνια πέρασε στις Κροκεές και το Γύθειο. Από το 1929 έζησε στην Αθήνα ενώ παράλληλα τότε έκανε τα πρώτα του λογοτεχνικά βήματα. Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση. Από το 1946 ως το 1949 εργάστηκε στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα (αρχικά στη στήλη του βιβλίου, στη συνέχεια ως αρχισυντάκτης, εκδότης και διευθυντής). Ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία , την κριτική και τη δημοσιογραφία. Με το πραξικόπημα του 1967 αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία. Προτάθηκε τέσσερις φορές για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τιμήθηκε με βαρυσήμαντα βραβεία όπως, μεταξύ άλλων, το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1940, 1956, 1982), το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1974), το Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών (1982). Εκλέχθηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1986) και αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1991). Πρόγραμμα εκδηλώσεων Το πρόγραμμα των ποικίλλων δράσεων και εκδηλώσεων πραγματοποιείται σε συνεργασία με φορείς και ιδρύματα: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης / Αρχείο Νικηφόρου Βρεττάκου, το Μουσείο Μπενάκη, την Εταιρεία Συγγραφέων, εκδόσεις Ποταμός. ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΒΡΕΤΤΑΚΟ Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και το Μουσείο Μπενάκη οργανώνουν επιστημονικό συνέδριο αφιερωμένο στο έργο του ποιητή, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 9-10 Νοεμβρίου του 2012 στο Συνεδριακό κέντρο του Μουσείου Μπενάκη (οδός Πειραιώς 138). Την Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου απαρτίζουν ο πρόεδρος Σταύρος Ζουμπουλάκης (εκδότης Νέας Εστίας) και τα μέλη Ελένη Τζανετάκου (Διευθύντρια Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σπάρτης) και Δημήτρης Αρβανιτάκης (υπεύθυνος εκδόσεων Μουσείου Μπενάκη). Με στόχο να ερευνηθούν το καλλιτεχνικό «πιστεύω» του Νικηφόρου Βρεττάκου και η ποιητική του διαδρομή, η ιδιαίτερη φυσιογνωμία του έργου του, οι τρόποι συνομιλίας του με τις διαστάσεις του ιστορικού χρόνου και μάλιστα το καλλιτεχνικό εξαγόμενο από τη συνάντηση της ποιητικής με την ιδεολογία, έχουν προσκληθεί περισσότεροι από 20 διακεκριμένοι μελετητές του έργου του. Θα ακολουθήσει έκδοση των πρακτικών του συνεδρίου η οποία θα περιλαμβάνει τις εισηγήσεις των πανεπιστημιακών, συγγραφέων και μεταφραστών του έργου του από την Ελλάδα και το εξωτερικό που θα αφορούν σε τρεις θεματικές:Μαρτυρίες για τον Νικηφόρο Βρεττάκο, Ο κόσμος του λογοτεχνικού έργου του Βρεττάκου, Η συνάντηση της λογοτεχνίας με την ιστορία και την ιδεολογία. Στο πλαίσιο του συνεδρίου θα προβληθεί και η ταινία της σκηνοθέτιδας, μεταφράστριας και συγγραφέωςΑθανασίας Δρακοπούλου για τη ζωή και το έργο του ποιητή «Περιουσιακά στοιχεία». ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ Η καθιερωμένη ποιητική καμπάνια στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, που οργανώνει κάθε χρόνο το ΕΚΕΒΙ για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου), είναι φέτος αφιερωμένη στον Ν. Βρεττάκο: καλαίσθητες αφίσες με στίχους του θα προβληθούν στις οθόνες των σταθμών του ΜΕΤΡΟ και του ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ καθώς και στις εσωτερικές οθόνες του ΤΡΑΜ φέρνοντας σε άμεση επαφή το κοινό με χαρακτηριστικά δείγματα από το έργο του. (με την ευγενική παραχώρηση της ΣΤΑΣΥ – Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε.) [επιλεγμένοι στίχοι για την καμπάνια ποίησης] Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και η Εταιρεία Συγγραφέων διοργανώνουν επίσης Βραδιά ποίησης και μουσικής που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 21 Μαρτίου -Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, στον πολυχώρο Bacaro. Η Αλίκη Καγιαλόγλου θα τραγουδήσει μελοποιημένα ποιήματα γνωστών ποιητών, μεταξύ των οποίων και του Νικηφόρου Βρεττάκου. Η Εταιρεία Συγγραφέων θα διοργανώσει δύο επιπλέον γεγονότα: Το επόμενο βράδυ, την Πέμπτη 22, συνεχίζεται ο εορτασμός με αναγνώσεις ποίησης στο Ιωνικό Κέντρο (Λυσίου 11, στην Πλάκα). Μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων θα διαβάσουν πολιτική ποίηση (από τον Όμηρο μέχρι σήμερα) σε μια βραδιά αφιερωμένη στη μνήμη του Νικηφόρου Βρεττάκου. [Συνδιοργάνωση: Εταιρεία Συγγραφέων / Εθνικό Κέντρο Βιβλίου] Η Λέσχη Ανάγνωσης της Εταιρείας Συγγραφέων στις δυο μαρτιάτικες συναντήσεις της θα κάνειαναγνώσεις ποιημάτων του Ν. Βρεττάκου ενώ θα γίνουν εισηγήσεις από μέλη της Λέσχης για τη ζωή του ποιητή και το έργο του. ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΣΤΙΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΕΒΙ Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου οργανώνει, σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης/Αρχείο Νικηφόρου Βρεττάκου, ειδικό θεματικό περίπτερο αφιερωμένο στον ποιητή, παρουσιάζοντας στο βιβλιόφιλο κοινό σπάνιο υλικό από το Αρχείο (χειρόγραφα, προσωπικές συλλογές κ.ά), αλλά και οπτικοακουστικό υλικό, παλιές και νεώτερες εκδόσεις του έργου του, χρονολόγιο, κ.ά. στην 9η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (24-27 Μαΐου) και στην 5η Έκθεση Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου. ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ (http://vrettakos.ekebi.gr/) το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου δημιουργεί ιστότοπο για τον Βρεττάκο, επικεντρώνοντας στον άνθρωπο και το έργο του, εντός του κόμβου του διευκολύνοντας τους βιβλιόφιλους χρήστες του Διαδικτύου στην αναζήτηση πληροφορικών που αφορούν το χρονολόγιο, την εργογραφία, τις κριτικές, το σωζόμενο οπτικοακουστικό υλικό. Επίκειται και η ψηφιοποίηση υλικού από το Αρχείο Νικηφόρου Βρεττάκου, το οποίο διαχειρίζεται η Βιβλιοθήκη Σπάρτης και θα δημοσιευθεί σε ειδικό κόμβο. Θα υπάρχει σύνδεση με τον αντίστοιχο ιστότοπο του ΕΚΕΒΙ. ΚΙΝΗΤΗ ΕΚΘΕΣΗ Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου δημιουργεί κινητή έκθεση-αφιέρωμα στον Λάκωνα ποιητή, που συνοδεύει τις κατά τόπους εκδηλώσεις στο πλαίσιο του εορτασμού, περιοδεύοντας κατά τη διάρκεια της χρονιάς στη χώρα μας και στο εξωτερικό. Στόχος του ΕΚΕΒΙ είναι να δώσει κίνητρο σε πολιτιστικούς φορείς, σχολεία, βιβλιοπωλεία, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες και λέσχες ανάγνωσης να οργανώσουν εκδηλώσεις για το ευρύ κοινό φιλοξενώντας την έκθεση. Η έκθεση θα αποτελείται από 16 ταμπλό με εργοβιογραφικά στοιχεία, εξώφυλλα βιβλίων, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ Ν. ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ Στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης μετάφρασης ελληνικών έργων σε ξένες γλώσσες «Φράσις» τοΕθνικό Κέντρο Βιβλίου προτίθεται να δώσει προτεραιότητα σε προτάσεις για τη μετάφραση έργων του Νικηφόρου Βρεττάκου σε άλλες γλώσσες, με αφορμή τον εορτασμό. Ο στόχος είναι να κινήσει και να ανανεώσει το ενδιαφέρον των ξένων εκδοτικών οίκων για το έργο του σημαντικού Έλληνα ποιητή. Σήμερα, το Αρχείο Μεταφρασμένων Ελληνικών Βιβλίων του ΕΚΕΒΙ καταγράφει 18 μεταφρασμένα έργα του Βρεττάκου (εκδόσεις αγγλικές, γαλλικές, γερμανικές, ιταλικές, ισπανικές, τουρκικές, βουγλαρικές, ρωσικές, κ.ά) και 2 συμμετοχές σε συλλογικές εκδόσεις (αλβανικές). ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, προκειμένου να ενθαρρύνει τη διοργάνωση εκδηλώσεων από πολιτιστικούς και άλλους φορείς για τον εορτασμό του «Έτους Βρεττάκου», διαθέτει σε κάθε ενδιαφερόμενο (βιβλιοπωλεία, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες, λέσχες ανάγνωσης κ.ά.), την κινητή έκθεση-αφιέρωμα στον Νικηφόρο Βρεττάκο που συνοδεύεται από την αφίσα του «Έτους Βρεττάκου» και από ταινίες με θέμα τη ζωή και το έργο του. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ Το «Ημερολόγιο εκδηλώσεων» στον κόμβο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (www.ekebi.gr) αποκτά ειδική «σελίδα» για τον Ν. Βρεττάκο και καταγράφει -σε καθημερινή βάση- το σύνολο των εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται σε όλη την επικράτεια, καθώς και στο εξωτερικό, προσφέροντας μια γρήγορη, ακριβή και άμεση ενημέρωση σ’ όλους τους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν. ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης ως κύριος υπεύθυνος για το Αρχείο του Λάκωνα ποιητή και Ακαδημαϊκού Νικηφόρου Βρεττάκου, το οποίο φιλοξενείται στους χώρους της, συνεργάζεται άμεσα με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίο (ΕΚΕΒΙ) και συμμετέχει σε ό,τι αφορά στον εορτασμό του «Έτους Νικηφόρου Βρεττάκου». Εκπαιδευτικά προγράμματα/κόμβος/εκδόσεις/εκδηλώσεις Επίσης υπάρχει αγαστή συνεργασία της Βιβλιοθήκης Σπάρτης με την Περιφέρεια Πελοποννήσου και την Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας για τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, λειτουργίας κόμβου στο διαδίκτυο, εκδόσεων, εκδηλώσεων για την προβολή του τιμώμενου ποιητή. [αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος εκδηλώσεων από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης] ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΒΡΕΤΤΑΚΟ Τρεις νέες εκδόσεις ετοιμάζει ο εκδοτικός οίκος ΠΟΤΑΜΟΣ στο πλαίσιο του εορτασμού του Έτους Ν. Βρεττάκου: Νικηφόρος Βρεττάκος, Στης μνήμης το διάστημα. Λεύκωμα με σπάνιο εν πολλοίς ανέκδοτο εικονογραφικό υλικό.  Γράμματα. Τέσσερα τομίδια με συγκεντρωμένες σημειώσεις και κείμενα του Νικηφόρου Βρεττάκου. Αλληλογραφία. Επιλογή από την πλουσιότατη επιστολογραφία του. [αναλυτική παρουσίαση των εκδόσεων] Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου ευχαριστεί θερμά τον κ. Κώστα Βρεττάκο για τη συνολική υποστήριξή του.

Νόπη Χατζηγεωργίου
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΚΕΒΙ
Αθανασίου Διάκου 4
117 42 Αθήνα
τηλ.:             210-9200346      
φαξ: 210-9200305
e-mail: nchatzigeorgiou@ekebi.gr
URL: www.ekebi.gr

Αύξηση τίτλων καταγράφει η ελληνική λογοτεχνική παραγωγή του 2011

Τα πρώτα στατιστικά στοιχεία μας λένε ότι
οι Έλληνες σήμερα διαβάζουν λογοτεχνία.

Κόντρα στην κρίση ή ακριβώς ως αποτέλεσμά της, η ελληνική πεζογραφική παραγωγή (μυθιστόρημα, νουβέλα και διήγημα) φαίνεται να καταγράφει κατά τη διάρκεια του χρόνου που μόλις πέρασε μια σημαντική αύξηση τίτλων.

Τη μεγαλύτερη αύξηση από την ελληνική λογοτεχνική παραγωγή του 2011 παρουσιάζει το μυθιστόρημα, που έφτασε στον υψηλότερο αριθμό τίτλων του από το 2005 (353 τίτλοι για το 2005, 554 τίτλοι για το 2011), εμφανίζοντας παράλληλα αύξηση της τάξης του 12,8% σε σχέση με το 2010.

_________________________
Σάββατο, 11 Φεβρουαρίου 2012,
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Επιμέλεια: Κατερίνα Σεφερλή

http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=2&aid=470174&cid=4

Τα παιδιά του Σπάρτακου: Ένα ανέκδοτο μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου

Μια συζήτηση με την πανεπιστημιακό και επιμελήτρια του βιβλίου Έρη Σταυροπούλου. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Κώστα Στοφόρο* στην εφημερίδα "δρόμος της αριστεράς"

«Το βιωματικό υλικό χρειάζεται τη συνεργασία της τέχνης με τη ζωή και της φαντασίας τη μαγεία, το φως το ιδεολογικό και της αλήθειας την πνοή. Τη δύναμη να περνάς από το ατομικό στο γενικό, από το εγώ στο εμείς κι σκαλοπάτι-σκαλοπάτι ν’ ανεβαίνεις από το ύψος εκείνο που μπορείς να διακρίνεις το πλάτος και το βάθος της ζωής και της ανθρώπινης μοίρας»

Διδώ Σωτηρίου*

Το δούλεψε τριάντα ολόκληρα χρόνια χωρίς να καταφέρει να το ολοκληρώσει. Είχε θεωρηθεί χαμένο, μέχρι που ανακαλύφθηκε στα αρχεία της… Πρόκειται για τα Παιδιά του Σπάρτακου της Διδώς Σωτηρίου, που κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τις Εκδόσεις Κέδρος. Θα μπορούσα να γράψω πολλά για τις συγκινήσεις που μου προκάλεσε τόσο η ιστορία της ανακάλυψης, όσο και η ίδια η ανάγνωση του μυθιστορήματος. Νομίζω, όμως, ότι το καλύτερο είναι να δώσω το λόγο στην Έρη Σταυροπούλου, καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, που μόχθησε πάνω από τα χειρόγραφα και μας παρουσίασε μια εξαιρετικά επιμελημένη και κατατοπιστική έκδοση.

Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για το πώς ανακαλύφθηκε αυτό το ανέκδοτο μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου; Ποια προβλήματα αντιμετωπίσατε μέχρι να καταφέρετε να το παρουσιάσετε στη συγκεκριμένη μορφή;
Ένα μικρό απόσπασμα από αυτό το μυθιστόρημα είχε δημοσιευτεί το 1991 στο περιοδικό Tο Δέντρο με την επισήμανση ότι προέρχεται από ανέκδοτο μυθιστόρημα. Έπειτα βρέθηκε ένα μικρό μέρος μαζί με άλλα χειρόγραφα στο πατάρι του σπιτιού της Σωτηρίου, στα Άνω Ιλίσια. Τέλος, όταν το αρχείο της Σωτηρίου (όσο τουλάχιστον είχε σωθεί) δόθηκε από την Έλλη Παππά και τον Nίκο Ν. Mπελογιάννη στο E.Λ.I.A.-ΜΙΕΤ (Eλληνικό Λογοτεχνικό και Iστορικό Aρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης) και ταξινομήθηκε από την κ. Σοφία Mπόρα, συγκεντρώθηκαν σε ένα ντοσιέ όλα τα χειρόγραφα του μυθιστορήματος, αλλά εντελώς μπερδεμένα και ακατάστατα. Με βάση, λοιπόν, ένα σχέδιο της Σωτηρίου κατέταξα τις σχετικές σελίδες κατά επεισόδιο και αποκατέστησα τη σειρά των σελίδων σε όσες ενότητες υπήρχε αρίθμηση. Στη συνέχεια διαμόρφωσα με βάση το υπάρχον υλικό το κάθε κεφάλαιο, επιλέγοντας την καλύτερη και πληρέστερη μορφή, όπου υπήρχαν περισσότερες από μία. Έπρεπε να κάνω μια πολύ δύσκολη δουλειά ταξινόμησης και επιλογής. Με βοήθησε, βεβαίως, πάρα πολύ το ότι είχα δουλέψει και προηγουμένως με άλλα έργα της Σωτηρίου.

Η ιστορία των χειρογράφων της Διδώς Σωτηρίου μου φαίνεται πως από μόνη της θα μπορούσε να είναι το υλικό ενός μυθιστορήματος. Τι είναι αυτό που σας έχει αγγίξει περισσότερο σε αυτή την υπόθεση;
Με έχει συγκινήσει πολύ ο συνεχής αγώνας της να γράψει όλες αυτές τις ιστορίες της που αφορούν σε τραγικές ώρες της ελληνικής ιστορίας (Μικρασιατική Καταστροφή, πόλεμος, Εμφύλιος, μετεμφυλιακή τρομοκρατία) και από την άλλη ο αντίστροφος αγώνας της να καταστρέψει, καίγοντας ή βράζοντας και πολτοποιώντας όσα χειρόγραφά της μπορούσαν να της δημιουργήσουν πρόβλημα. Εξίσου συγκινητικές είναι αυτές οι απροσδόκητες ανακαλύψεις χειρογράφων της σε κρύπτες, τοίχους, ταράτσες, όλος αυτός ο μόχθος και η αγωνία για το αν θα διασωθούν τα γραπτά της.

Γράφετε πως ολοκληρωμένα «Τα παιδιά του Σπάρτακου θα ήταν ένα μυθιστόρημα τουλάχιστον εφάμιλλο με τα Ματωμένα Χώματα». Τι καινούργιο φέρνει αυτό το βιβλίο για τους αναγνώστες της Διδώς Σωτηρίου; 
Η Σωτηρίου με Τα παιδιά του Σπάρτακου παραμένει, ως ένα βαθμό, σταθερή στη συγγραφική της πορεία. Προσέθεσε, όμως, και νέα εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία στη θεματική, στον κοινωνικό προβληματισμό της αλλά και στη γραφή της. Θέλοντας να αφηγηθεί μια ιστορία από την πορεία του αριστερού εργατικού κινήματος στη χώρα μας, διάλεξε τον Σπάρτακο ως παγκόσμια γνωστό σύμβολο εξέγερσης και ακατάβλητης μαχητικότητας και τοποθέτησε τη δράση σε μια πόλη της Θράκης, το Σουφλί, που δεν είχε απασχολήσει τους λογοτέχνες μας, όπως η Aθήνα, η Θεσσαλονίκη ή τα Γιάννενα. Πρόβαλε, επίσης, τη σκληρή ζωή και τους συνδικαλιστικούς αγώνες των σηροτρόφων, θέμα επίσης άγνωστο στο αναγνωστικό κοινό.
Tέλος, η μετέπειτα μεταφορά της δράσης στην Aθήνα τής επέτρεπε να αναπτύξει νέα επιμέρους θέματα, που δεν είχε προβάλει σε άλλα βιβλία της. Για παράδειγμα, τοποθετώντας την πρωταγωνιστική οικογένεια σε μια προσφυγική εργατική συνοικία, μπορούσε να συνδέσει τους ήρωές της με τους Μικρασιάτες κατοίκους της και να τους εντάξει στο ευρύτερο αγωνιστικό και μαχητικό πνεύμα τους, ενώ η συμμετοχή ορισμένων προσώπων στην παράνομη αντιστασιακή δράση των αριστερών τη δεκαετία του 1950 την οδηγούσε να αναπτύξει και αυτό το θέμα.
Επιπλέον, σ’ αυτό το μυθιστόρημα και μάλιστα στη μορφή που μας παραδόθηκε, η συγγραφέας φαίνεται να προωθεί μοντερνιστικές τεχνικές, που είχε ήδη δοκιμάσει στη γραφή του Κατεδαφιζόμεθα.

Μπορείτε να μας πείτε, σε γενικές γραμμές, την υπόθεση του βιβλίου; Ποιο πιστεύετε πως θα ήταν το τέλος που θα του έδινε η συγγραφέας;
Η υπόθεση θα διαδραματιζόταν αρχικά στη Θράκη και πιο συγκεκριμένα στο Σουφλί και κατόπιν στην Aθήνα, ενώ θα διαρκούσε από τις αρχές του 20ού αιώνα ώς την πρώτη μετεμφυλιακή περίοδο. Η ιστορία αφορά την οικογένεια του Ανέστη και της Λαμπρινής αλλά και των δέκα παιδιών τους, που αγωνίζονται να επιβιώσουν στις πολύ δύσκολες συνθήκες της εποχής. Ο μεγαλύτερος γιος, ο Nεόφυτος, έχει ιδρύσει λίγο πριν από τη δικτατορία του Mεταξά μια μικρή οργάνωση με κοινωνικοπολιτικούς στόχους και με το όνομα «Oι μαχητές του Σπάρτακου», εμπνευσμένος από την καταγωγή του Σπάρτακου από τη Θράκη αλλά και από τις αναλογίες που βρίσκει ανάμεσα στους δούλους και τους κοινωνικά απόκληρους, που αποτέλεσαν το στρατό του μονομάχου, και στις νεαρές εργάτριες που βασανίζονται στα εργοστάσια μεταξουργίας του Σουφλίου. Στο δεύτερο μέρος προβάλλεται κυρίως η δράση του Νεόφυτου, που βρίσκεται παράνομος στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Γύρω του κινούνται άλλοι ζωντανοί και ενδιαφέροντες χαρακτήρες: πρώην αριστεροί που εξελίσσονται σε βολεμένους μεγαλοαστούς, ιδεολόγοι αριστεροί, φοβισμένοι και αδιάφοροι τύποι, συμπαραστάτες αλλά και προδότες. Στο πρωταγωνιστικό ζευγάρι του Νεόφυτου και της Αλίκης διακρίνουμε ομοιότητες με τα πρόσωπα και τις περιπέτειες του Νίκου Μπελογιάννη και της Έλλης Παππά. Στο τέλος είναι βέβαιο ότι θα συλλαμβάνονταν ο Νεόφυτος και η Αλίκη και θα δικάζονταν. Από το κείμενο της Σωτηρίου δεν προκύπτει ότι θα τους εκτελούσαν. Ίσως το τέλος να μην ήταν τραγικό. Εγώ στο τέλος τοποθέτησα ένα μονόλογο της αδελφής του Νεόφυτου, της Βασιλιώς, που διατυπώνει με λόγια απλά την αξία των αγώνων τους.

Τι είναι αυτό που δεν της επέτρεψε, μέσα στα τριάντα χρόνια που το δούλευε, να ολοκληρώσει Τα παιδιά του Σπάρτακου;
Το μυθιστόρημα την απασχόλησε πράγματι για τουλάχιστον τριάντα χρόνια, με μεγάλες διακοπές και διαλείμματα, είτε όταν οι συνθήκες της ζωής της ήταν δύσκολες είτε για να γράψει άλλα έργα της, την Εντολή και το Κατεδαφιζόμεθα. Ανάμεσα στις αιτίες για τις οποίες το μυθιστόρημα δεν ολοκληρώθηκε, πρέπει να λογαριάσουμε τη διακοπή της επικοινωνίας της με τις κύριες αφηγήτριές της, που αποφυλακίστηκαν και γύρισαν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους ή πέθαναν. Αν υπολογίσουμε πόσο ακριβής και πιστή στην πραγματικότητα ήθελε να είναι, αντιλαμβανόμαστε πόσα προβλήματα της δημιούργησε η προηγούμενη αιτία. Είναι, επίσης, πιθανό να αντιμετώπισε προβλήματα στη σύνθεση του υλικού της, καθώς είχε καταπιαστεί με μια τόσο μεγάλη χρονική περίοδο (περίπου μισό αιώνα) αλλά και με μια περιοχή, τη Θράκη, την οποία ασφαλώς δεν γνώριζε τόσο καλά.

Ο ίδιος ο τίτλος που θέλησε να δώσει (αρχικά Η κόρη του Σπάρτακου) νομίζω πως μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους…
Πράγματι το μυθιστόρημα το είχε προαναγγείλει η Σωτηρίου ήδη από το 1962 με αυτόν τον τίτλο και ηρωίδα Μια σύγχρονη Θρακιώτισσα εργάτρια. Πιστεύω ότι ήθελε να αποτίσει φόρο τιμής σε όλες τις γυναίκες που έδωσαν αγώνες συνδικαλιστικούς ή πολέμησαν τους Γερμανούς στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή συμμετείχαν στον Εμφύλιο και δικάστηκαν εξορίστηκαν ή φυλακίστηκαν. Στο αρχείο της υπάρχουν αρκετές χειρόγραφες και δακτυλόγραφες σελίδες με αφηγήσεις γυναικών πολιτικών κρατουμένων σχετικές με τη σύλληψη και την κράτησή τους, καθώς και σχετικά με τις εκτελέσεις άλλων γυναικών, ενώ έχει γράψει και σχετικά διηγήματα (στο βιβλίο Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες, 2004). Βρίσκουμε, επίσης, σημειωμένους τους τίτλους Το συναξάρι των αριστερών κοριτσιών και Πορτρέτα κοριτσιών. Να μην ξεχνάμε ότι είχε γράψει και τη μυθιστορηματική βιογραφία της ηρωίδας της Aντίστασης Hλέκτρας Aποστόλου (Hλέκτρα, 1961). Μπορούμε, λοιπόν, να υποθέσουμε, έχοντας υπ’ όψιν μας τον αρχικό τίτλο Η κόρη του Σπάρτακου και επιπλέον το ιδιαίτερο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον της για το γυναικείο κίνημα, ότι σχεδίαζε αρχικά να γράψει ένα μυθιστόρημα στο οποίο θα πρωταγωνιστούσαν γυναίκες με δράση στην Αριστερά. Υπήρχαν, άλλωστε, και τα δικά της βιώματα, οι αγώνες, η δίκη και η φυλάκιση της αδελφής της, Έλλης Παππά, αλλά και η γνωριμία της Σωτηρίου με Θρακιώτισσες φυλακισμένες, στις αφηγήσεις των οποίων στηρίχτηκε το μυθιστόρημα.

*Σημείωση από το αρχείο της.

_______________________________________

http://e-dromos.gr/

"Οι ιδέες έχουν φτερά" ...στην Μνήμη της Λουκίας Ρικάκη που έφυγε πρόσφατα

Ιράν

Οι ιδέες έχουν φτερά

Της Λουκίας Ρικάκη 

Ακούω μελοποιημένη ποίηση του Πέρση ποιητή Χαφεζ από έναν δίσκο που αγόρασα έξω από κάποιον ναό και προσπαθώ να βάλω σε τάξη το μυαλό μου μετά από το πρόσφατο ταξίδι μου στο Ιράν. Αφορμή η συμμετοχή μου στην κριτική επιτροπή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Χαμενταν, μια πόλη που βρίσκεται στο κέντρο της χώρας.

Είδαμε πολύ όμορφες ταινίες - ορισμένες από τις οποίες θα φέρουμε στα Φεστιβάλ της Ρόδου και της Κω οπότε θα τις μοιραστούμε και με το ελληνικό κοινό. Η εμπειρία αυτού του ταξιδιού και η αμηχανία που γεννάει είναι πιο δύσκολο να μοιραστεί. Από τη μια πλευρά η ειδησεογραφία των ημερών και οι ομαδικές δίκες όσων πήραν μέρος στις διαδηλώσεις που ακολούθησαν τις εκλογές, από την άλλη καθημερινές ειδήσεις για συλλήψεις όπως του ντοκιματερίστα Μαζιάρ Μπαχάρι και οι μετέπειτα δηλώσεις του ίδιου... που καταδικάζουν την προπαγάνδα των δυτικών μέσων ενημέρωσης στην οποία ομολογεί ότι πηρέ και ο ίδιος μέρος... Οταν γνωρίστηκα με τον Μαζιάρ τόσο προσωπικά όσο και μέσα από τη δουλειά του, τον θεωρούσα πάντα κάπως αλαζονικό και κυνικό... Κι εξακολουθώ να έχω αυτή τη γνώμη για κάποιες ηθικές στάσεις στη φιλμογραφία του. Τώρα όμως, μοιραία... με τη συνθήκη της σύλληψής του αλλά και των δημόσιων δηλώσεών του διακρίνω μιαν άλλη έκφραση στο φυλακισμένο πρόσωπό του...

Ενα κράτος-νησίδα σε μια περιοχή που μαστίζεται από πόλεμο που προσπαθεί να κρατήσει την οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία του με μεγάλο κόστος, όπως το χρόνιο εμπάργκο, και ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανάπτυξη... Και τώρα το σκηνικό των εκλογών που μάλλον έδωσε αφορμή να βγουν στην επιφάνεια μια σειρά αιτήματα που φαίνεται είχαν αρχίσει να βρίσκουν φωνή στην κονωνία. Και οι ίδιοι οι Ιρανοί διανοούμενοι καλλιτέχνες και οι απλοί πολίτες βρίσκονται σε αμηχανία σχετικά με το πώς να τοποθετηθούν απέναντι στην κατάσταση.

Εκτιμούν την ανεξάρτητη φωνή που έχει καταφέρει η χώρα τους στο διεθνές στερέωμα, προβληματίζονται όμως με την επαναφορά πιο σκληρών και αυστηρών μέτρων που εφαρμόζει η παρούσα κυβέρνηση, όπου παρά τις αντιδράσεις ορκίστηκε πρόσφατα. Η κυβέρνηση, για δεύτερη φορά επικρατώντας στις εκλογές, ακολούθησε το τέλος της θητείας του προηγουμένου προέδρου που μολονότι ήταν θρησκευτικός ηγέτης είχε αρχίσει να επιτρέπει μια πιο φιλελεύθερη κοινωνική πολιτική.

Τώρα τα πράγματα γύρισαν πάλι σε πιο σφικτά μετρά. Είναι πράγματι δύσκολο ν' αντιληφθεί ο δυτικός παρατηρητής επισκέπτης το πώς ένα καθεστώς με λαϊκή βάση και παροχές σοσιαλιστικού τύπου βασίζεται επίσης σε μια θεοκρατική αντίληψη και από εκεί αντλεί ένα μεγάλο μέρος της δύναμής του. Η πίστη και η σχέση με τη θρησκεία είναι παντού ορατή και "βιδωμένη" σχεδόν σε όλους. Ακόμη και στα πιο μοντέρνα προοδευτικά -ας πούμε- σενάρια ταινιών που αντικρίζουν τη σύγχρονη ιρανική κοινωνία το προσκύνημα στον ναό δεν είναι μόνο στοιχείο της πλοκής αλλά και ουσιαστική λειτουργία των χαρακτήρων.

Χωρίς δισταγμό εξυπηρετούν οι πιο πολλοί το υποχρεωτικό ενδυματολογικό μέρος που ορίζει η θρησκεία: Ποτέ κοντό παντελόνι για τους άντρες, απόλυτα καλυμμένες οι γυναίκες χειμώνα-καλοκαίρι με καλυμμένα τα μαλλιά και πανοφώρι που πρέπει να φτάνει έως τα γόνατα.

Οι πιο μοντέρνες τολμούν τα σανδάλια και πιο πολύχρωμα πανώρια από το κλασικό μαύρο που κάνει τις γυναίκες να φαίνονται σαν ένας ιδιόμορφος όγκος. Προσαρμόστηκα με εξωτική περιέργεια, τις πρώτες ημέρες, στις ενδυματολογικές επιταγές αλλά προς το τέλος, μετά από 10 ημέρες, είχα αρχίσει να μην αισθάνομαι καλά. Ηταν δε αποκαλυπτικό το σοκ όταν προσγειωθήκαμε στο Ντουμπάι και όλες οι γυναίκες στο αεροπλάνο -όχι μόνον οι ξένες αλλά και όλες οι Ιρανές- πετάξαν τα μαντήλια, τα πανώρια και τρόμαζες να τις γνωρίσεις. Ολη αυτή η υποχρεωτική ενδυματολογική συνθήκη δεν είναι απλά μια συμβολική πράξη. Πιστεύω ότι παρεμβαίνει στην αισθητική και την κοινωνική αντίληψη του λαού.

Απλή παρατήρηση που εικονογραφεί ακόμη περισσότερο. Στο σίτεμα όλες οι γυναίκες κοιμούνται ντυμένες και με καλυμμένα τα μαλλιά! Εννοείται ότι αυτό δεν συμβαίνει. Στην πραγματικότητα έσπευσαν να μας καθησυχάσουν οι Ιρανοί συνομιλητές μας όμως η εικόνα της γυναίκας απαγορεύεται ν' αναπαραχθεί με τη θέα των μαλλιών της!

Η επιμονή μου σε αυτή τη λεπτομέρεια μπορεί να φαίνεται εκνευριστικά άσχετη όταν τα ειδησεογραφικά δελτία κατακλύζονται από τις ειδήσεις σχετικά με τις δίκες των διαδηλωτών. Ομως πιστεύω ότι είναι μια ένδειξη συμβολική, καθαρά, σχετικά με το πώς αντιλαμβάνεται κανείς την έννοια της ελευθερίας, της κοινωνίας των ίσων ευκαιριών κ.λπ. Η αλήθεια είναι ότι οι γυναίκες στο Ιράν είναι πολύ δυναμικές και δραστήριες σε όλους τους τομείς, όμως καθαρά συμβολικά αυτή η καθημερινή εμφάνισή τους καλυμμένες με πανιά πάνω σε πανιά όσο και δημιουργικά εάν τ' αντιμετωπίζει η νέα γενιά, εμένα με προβλημάτισε και στην υλοποίηση και στην εφαρμογή. Είχα έναν καθημερινό φόβο αν βγω έξω από το δωμάτιο χωρίς χιτζάμπ και αν μου έφυγε λίγο το μαντήλι σε μια κίνηση και φαίνονται μαλλιά ή λαιμός. Οι πιο πολλές γυναίκες έχουν αποκτήσει ένα τρυφερό τικ καθώς παρά πολλές φορές μέσα στην ημέρα προσπαθούν να τακτοποιήσουν το άτακτο μαντήλι τους. Δεν νομίζω ότι αυτή η ενδυματολογική συνθήκη διασφαλίζει σεμνότητα ή επιβάλλει συνθήκη από την οποία η πλειοψηφία φαίνεται να θέλει ν' απαλλαγεί μόλις διασχίσει τα σύνορα. Αυτό το καταγραφώ ως συμβολική κίνηση. Ορισμένοι Ιρανοί λένε ότι το χιτζάμπ βοήθησε πολλές γυναίκες να έχουν πιο δυναμικό "παρών" στην κοινωνία: το 65% των γυναικών αποφοιτούν από πανεπιστήμιο. Το γεγονός ότι είχαν καλυμμένο το κεφάλι τους, τους επέτρεψε να βγουν από το σπίτι και να κατακτήσουν αυτούς τους τομείς. Αλλοι Ιρανοί λένε ότι η χρησιμοποίηση της θρησκείας για την εφαρμογή κοινωνικής συνθήκης και συμπεριφοράς θα απομακρύνει τους ανθρώπους από τη θρησκεία. Η παρούσα κυβέρνηση λένε ότι αυτό το αξιοποιεί δεόντως. Ακόμη και ορισμένοι μεγάλοι Αγιατολαχ διαφωνούν με αυτή τη χρήση και το δηλώνουν. Επίσης, υπάρχει το επίμαχο θέμα της πορνείας: χιλιάδες γυναίκες δουλεύουν έτσι. Αλλά το θέμα της πορνείας δεν έβγαινε ποτέ στη δημοσιότητα μέχρι που ένας "σίριαλ κίλερ" δολοφόνησε έξι πόρνες, οπότε το θέμα πηρέ τεράστιες διαστάσεις. Κάποιο τον υποστήριξαν γιατί έδρασε με την πεποίθηση ότι εκείνες βλάπτουν το Ισλάμ, και πάνω σε αυτή τη βάση ο δικηγόρος του προσπάθησε να τον απαλλάξει από ένα μέρος των κατηγοριών δολοφονίας εκμεταλλευόμενος ένα παράθυρο στο νόμο που διαχωρίζει τις εγκληματικές πράξεις που γίνονται όταν κάποιος πιστεύει ότι βλάπτεται το Ισλάμ... Γίνεται, δηλαδή, διαφθορέας της γης, όπως λένε χαρακτηριστικά.

Σίγουρα η διοίκηση ενός τόσου μεγάλου κράτους, και μάλιστα στη συγκεκριμένη περιοχή, χρειάζεται κανόνες και αυστηρή διαχείριση. Ομως η καθημερινή επαφή πια με τον έξω κόσμο δημιουργεί αλλά αιτήματα ελευθερίας στον λαό. Και θα μπορούσε να πει κανείς όπως και για τα σοσιαλιστικά καθεστώτα εκείνα του υπαρκτού, ότι η ελευθερία που έπειθε με την πτώση κατέλυσε τις δομές της εκπαίδευσης, της υγείας, της τέχνης όλων αυτών των παροχών - κάτι που τώρα απολαμβάνουν οι πάντες στο Ιράν. Ισως όμως να υπάρχει μια ενδιάμεση λύση: γιατί στην εποχή του Διαδικτύου, την ώρα που ένας κυβερνητικός μηχανισμός απαγορεύει τα κοινωνικά δίκτυα, η διεθνής κοινότητα κατασκευάζει την επόμενη ημέρα ένα λογισμικό το οποίο καταλύει όλα τα φίλτρα... Και πλέον ο λόγος γίνεται για ένα κυνήγι μαγισσών. Δεν αντιλαμβάνεται κανείς με ακρίβεια ποιος φρουρεί και πού βρίσκεται τώρα η επανάσταση... Δεν έχω λύση. Μιαν αμηχανία καταθέτω χωρίς πραγματικά να γνωρίζω λεπτομέρειες για τη χώρα και μια απλή επίσκεψη ολίγων ημερών δεν αρκεί. Ομως, αμηχανία και ανησυχία για έναν υπέροχο λαό πολύ ευγενικό και ευαίσθητο με περίσσεια γλυκύτητα με μεγάλη αγάπη για την ποίηση και τη μουσική, και μ' έναν υπέροχα λυρικό και συμβολικό κινηματογράφο - επίσης παιδί μιας ποιητικής παράδοσης. Αυτός ο λαός έχει πολλά να δώσει στη διεθνή κοινότητα και ο ελεύθερος διάλογος μαζί του είναι πολύτιμος. Κάθε διάλογος είναι πολύτιμος όταν οι ιδέες διακινούνται ελεύθερα. Οσο και αν φυλακίσεις τις ιδέες , αυτές έχουν τα δικά τους φτερά.

Πάνω στο όχημα της τέχνης ταξιδεύουν με πνοή ατίθαση... Εχει περάσει τόση ώρα... Ακόμη ο δίσκος παίζει την ποίηση του Χαφέζ - ένας ατελείωτος αμανές με τη συνοδεία λαούτου. Εχω μια γλυκιά ανάμνηση για τους ανθρώπους που γνώρισα εκεί, για την ήπια ευγένεια ώστε να τους εύχομαι να είναι καλά (ό,τι μπορεί να σημαίνει καλά για εκείνους ακόμη κι αν εγώ δεν το αντιλαμβάνομαι με τον ίδιο τρόπο...).

Ζείτε σε ενδιαφέροντες καιρούς, βιάζεται να πει ένας Τυνήσιος. Οχι για εμάς, απαντά ο Ιρανός. Οι αγγλόφωνες εφημερίδες αναφέρονται στις δίκες των διαδηλωτών, στα βασανιστήρια, στους θανάτους και στις συνθήκες κράτησης.

Μετά τα γεγονότα των προσφάτων εκλογών περιορίστηκε η χρήση των κινητών καθώς τα ευρωπαϊκά κινητά τηλέφωνα δεν πιάνουν εδώ. Πρέπει να αγοράσω μια κάρτα και να συνδεθώ με την ιρανική τηλεφωνία. Για να το κάνω αυτό πρέπει να δώσω στοιχειά διαβατηρίου. Τα δίκτυα του Διαδικτύου είναι μπλοκαρισμένα καθώς συμβάλλουν στην αυτοοργάνωση. Τελικά, κατάφερα να πάρω κάρτα από το ξενοδοχείο Ο έμπειρος έμπορος ανέλαβε να την καταχωρήσει για λογαριασμό μου. Δεν μπορώ να στείλω όμως γραπτά κείμενα.

Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη που δίνω ο βοηθός εικονολήπτης καλύπτει με τη μαύρη μαντίλα μου το ίχνος του παντελονιού μου που έχει χρώμα πορτοκαλί! Αρα όχι ικανά σοβαρό. Και φαίνεται λίγο κάτω από την καμπαρτίνα. Οι Ιρανές σχολιάζουν με έντονο βλέμμα τις σαγιονάρες που τόλμησα να βάλω, μιαν ημέρα στο πρωινό. Ηταν η πρώτη φορά που το τόλμησα μετά από 5 ημέρες με κλειστά παπούτσια.

Είναι Αύγουστος, και η ζέστη αφόρητη κάτω από τις ολόμαυρες φορεσιές των γυναικών που φοριούνται υποχρεωτικά πάνω από παντελόνια. Εχω κουραστεί με τις μαντήλες, το κεφάλι μου δεν μπορεί να ανασάνει. Ολοι οι χώροι έχουν αναγκαία αποπνικτικό κλιματισμό. Το πολικό ψύχος που δημιουργεί σε αντίθεση με την εξωτερική θερμοκρασία είναι ωραία συνταγή για γρίπη και φριχτό πονοκέφαλο. Οι διοργανωτές δείχνουν καταπιεστική προθυμία να μας δείξουν τα αξιοθέατα της πόλης. Ολα τα μνημεία είναι ιδίας αισθητικής και αρχιτεκτονικής. Αυστηρά και τεράστια...

Ευχάριστη νότα αναρχίας ,ας πούμε, στο ημιαστικό τοπίο αυτής της πόλης: τα υπαίθρια πικ-νικ στις πλατείες. Είναι αλήθεια ότι οι πόλεις έχουν έναν πολεοδομικό σχεδιασμό λειτουργικό. Οφείλεται, λένε, σε δυτικούς πολεοδόμους. Στις πλατείες, λοιπόν, απλώνονται χαλιά και στήνονται πολύχρωμες σκηνές και οι άνθρωποι απολαμβάνουν έτσι λίγο τη φύση.

Οι άνθρωποι είναι ευγενικοί, στην άκρη του βλέμματος όμως κυριαρχεί ο φόβος. Αγαπούν τη χώρα τους, όμως σε στιγμές εξομολογητικές ομολογούν ότι θέλουν να ταξιδέψουν. Είναι αλήθεια ότι κάποιοι επιθυμούν έναν άλλο ορίζοντα, το διακρίνεις το αίτημα στο πρόσωπο τους, στα λόγια τους.

Αντί να βλέπαμε ταινίες έπρεπε να είμασταν στις διαδηλώσεις, λέει ένας Ιρανός σκηνοθέτης. Εκεί παίζεται τώρα η Μεγάλη Ιρανική ταινία...

Λουκία  Ρικάκη

Υ.Γ: Ενώ έγραφα όλα αυτά, θυμήθηκα τη μικρή αναπάντεχη συνάντηση μ' έναν νεαρό δημοσιογράφο που ηρθε στο ξενοδοχείο να με δει... μετά τα μεσάνυχτα. Είχε έναν φόβο ζωγραφισμένο στα μάτια. Τόσο μεγάλο που τρόμαξα να πιστέψω την ιστορία του. Είπε ότι τα τραυματισμένα ποδιά του που με το ζόρι τα έσερνε για να φτάσει έως το μέρος μου, οφείλονται στα βασανιστήρια που είχε υποστεί... Οση ώρα μιλούσαμε, είχε μια έντονη ανησυχία, μια μανία καταδίωξης, κι έβλεπε παντού γύρω του ανθρώπους που τον παρακολουθούσαν και πρόσεχαν την κάθε κίνησή του. Στην πραγματικότητα δεν υπήρχε κανείς γύρω μας - ήταν αργά και ήμασταν μόνοι σ' έναν μεγάλο κήπο. Η ένταση τού έβγαινε και στο γράψιμο, αφού με κόπο μπορούσε να κρατήσει σημειώσεις για τα όσα λέγαμε. Το μυαλό του ξέφευγε, μιλούσε αποσπασματικά...
Η συνάντηση εκείνη με καταδιώκει ακόμη - δεν ξέρω πού να την αποδώσω, σε μια πραγματικότητα που είχε βιώσει σκληρή ή σε κάτι που είχε κατασκευάσει με αφορμή μια σκληρή πραγματικότητα. Ποτέ δεν μου απάντησε ξεκάθαρα... Ολη η συνομιλία έγινε με γρίφους κι με το δικό του συνεχές ανήσυχο βλέμμα να ψάχνει συνεχώς εκείνους που θα τον έβλεπαν σε εκείνη την ανώδυνη συνομιλία μαζί μου γύρω από σινεμά. Παρήγγειλα ένα τσάι. Σέρβιρε στο φλιτζάνι του μόνον ζεστό νερό. Τα χεριά του έτρεμαν. Εβαλα αργά και υπομονετικά το φακελάκι με τσάι στο φλιτζάνι του. Του είπα να το πιει με την ησυχία του.
Κανείς δεν ήταν εκεί, του είπα. Αρχισα να κρατώ σημειώσεις για όλα εκείνα τα άναρθρα που μου έλεγε. Τι γραφείς εκεί, μου είπε. Σενάριο; Τι γραφώ εκεί, σκέφτηκα. Πού είναι το σενάριο και πού η πραγματικότητα; Ποιος θα μπορέσει να απαντήσει πέρα από τη μυθοπλασία για την παρούσα κατάσταση στο Ιράν;...